آسم — Asthma

بدن برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن دارد. اکسیژن از طریق هوایی که تنفس می کنیم وارد ریه می شود. اکسیژن هوا در عمق ریه به خون منتقل شده و دی اکسید کربن برعکس از خون به ریه وارد شده و در بازدم از بدن خارج می شود

به اندام لوله ای مانند که حنجره را به ریه ارتباط می دهد نای گفته می شود. نای به دو شاخه راست و چپ تقسیم شده و هر شاخه به یکی از ریه ها وارد می شود. به این شاخه ها نایژه می گویند که خود نیز به اندامهای کوچکتری به نام نایژک نقسیم می شوند. نایژک ها به حفره های هوا بنام آلوئول ختم می شوند که ارتباط خون با اکسیژن و خروج دی اکسید کربن از خون در همین قسمت انجام می شود. نایژه ها جداری ماهیچه ای دارند و لایه دورنی آن قادر به ترشح مواد مخاطی است که به همراه حرکت مژه های باریک داخل غشاء، ترشحات مخاطی به سمت نای رانده شده و با سرفه از ریه خارج می شوند

آسم یکی از بیماری های قابل کنترل ریوی است ولی کنترل آن نیاز به آگاهی و آشنایی بیمار با علل بروز این بیماری و همکاری با پزشک برای استفاده از شیوه های مناسب درمان دارد. بیماری آسم کنترل نشده برای مبتلایان حتی می تواند خطر جانی داشته باشد

بیماران آسمی نسبت به مواد خاصی حساسیت دارند. این حساسیت به تورم و التهاب جدار داخلی نایژه ها و ازدیاد تولید مخاط می انجامد. در این حالت فضای داخل نایژه ها باریک شده. انسداد این مجاری عبور هوا را مختل می سازد. عضلات داخل دیواره راههای هوایی نیز در حمله آسمی منقبض شده و علت دیگر بروز نفس تنگی می شوند

مواد مختلفی محرک حمله آسمی است. شدت واکنش به این مواد در افراد مختلف، متفاوت است. از جمله محرک ها می توان از تماس با حیوانات، جانداران میکروسکپی در گرد و غبار، آلودگی های محیط و برخی از مواد خوراکی نام برد. فشارهای روحی و عصبی، خنده یا گریه شدید، هوای سرد یا بسیار گرم و برخی داروها از قبیل آسپرین نیز از جمله محرک های مهم هستند

بیماری آسم معمولا با تنگی نفس، احساس فشار روی سینه، خلط و سرفه مخصوصا در شب و خس خس سینه همراه است. تشخیص این بیماری از طریق معاینه، تست های تنفسی و عکسبرداری از ریه انجام می شود. یکی از مهمترین آزمایشات تنفسی با استفاده از اسپیرومتری صورت می گیرد که سرعت و حجم بازدم از ریه را مشخص می کند. از آنجا که تنگی راههای هوایی بر سرعت و میزان بازدم اثر می گذارند با استفاده از اسپیرومتری می‏ توان علاوه بر نشخیص بیماری میزان كنترل درمان را نیز سنجید

راههای درمان آسم

بهترین راه درمان آسم پیشگیری است. جلوگیری از بروز حمله آسمی و در صورت بروز نفس تنگی، تنفس را به حالت اولیه برگرداندن هدف اصلی درمان این بیماری است. برای پبشگیری، بیمار باید با محرک هایی که بیماری را تشدید می کنند آشنا باشد. با شناسایی و جلوگیری از تماس با این عوامل تحریک کننده می توان از بروز علائم این بیماری پیشگیری کرد. همچنین مبتلایان به بیماری آسم باید سعی کنند که در معرض عفونت های ویروسی قرار نگیرند استفاده از واکسن آنفلوآنزا برای این افراد و پرهیز از مصرف دخانیات ضروری است

درمان دارویی آسم شامل استفاده از دارو ها برای جلوگیری از التهاب یا کاهش میزان التهاب جدار داخلی نایژه ها و شل کردن عضلات دیواره راههای هوایی می شود. برای اینکار می شود از داروهای موضعی (استنشاقی) که گشاد کننده راه های تنفسی هستند مانند سالبوتامول و یا داروهای ضد التهاب مانند کورتون ها استفاده کرد. برخی از داروها موقع حملۀ آسمی باید مصرف شوند، مثل سالبوتامول. این داروها معمولا به حالت استنشاقی (اسپری) استفاده می شوند و اثر فوری دارند. بیماران باید همواره چنین اسپری ها را در دسترس داشته باشند و چنانچه با استفاده از آنها نفس تنگی ادامه داشت باید به بیمارستان مراجعه کند. برخی از داروها باعث جلوگیری از حمله آسم می شوند و مصرف این داروها در دراز مدت موثر است مانند اسپری کورتون و تثبیت کننده های عشاء سلول ها

ورزش البته با نظارت پزشک معالج می تواند کمک کند. نیاز به توجه است که ورزش خود می تواند موجب بروز حمله آسمی شود. از اینرو شروع هر گونه برنامۀ ورزشی باید تحت نظر پزشک معالج باشد

برای درمان بیماری آسم استفاده صحیح از داروهای استنشاقی الزامی است. چرا که این داروها باید وارد ریه شوند تا عمل کنند. داروهایی که در قسمت عقب حنجره و روی زبان می مانند و یا احیانا در زمان مصرف از دهان خارج می شوند در واقع دارو های به هدر رفته هستند. محاصره کامل قسمت دهنی اسپری با لب و فشار کپسول اسپری برای آزاد ساختن دارو هماهنگ با دم عمیق طریقه صحیح استفاده از این دارو ها و راهنمایی آنها به ریه است که البته نیاز به آموزش و تمرین دارد

چنانچه بیمار قادر به استفاده صحیح از اسپری نیست می توان از انواع دیگر اسپری و یا از اتاقكهای مخصوص دهنی استفاده کرد. این اتاقک بروی اسپری سوار می شود و دارو را در خود ذخیره می‏ سازد تا بیمار بتواند در چند دم دارو را به ریه ها منتقل کرده و از هدر رفتن دارو جلوگیری كند. توصیه می شود که بیماران چند دقیقه پس از استفاده از کورتون های استنشاقی دهن را با آب شستشو دهند تا چنانچه کورتون در قسمت داخل دهان مانده شسته شود و موجب بروز ناراحتی های جانبی در دهان نشود

© All rights reserved