یکی از نکاتی که در علم پزشکی
و داروسازی به آن توجه شده، عوارض جانبی داروهاست. برخلاف طرز تفکر معمول که برخی
از داروها بخصوص داروهای گیاهی را بدون عوارض جانبی فرض می کند، باید گفت که عوارض
جانبی در ارتباط با تقریبا همه داروها حتی داروهای سنتی و گیاهی وجود دارد. در
واقع عوارض جانبی همان عملکرد دارو در قسمت یا قسمت هایی از بدن است که نیازی به
اثر دارو نیست. در آینده که داروها با هدف ویژه1 به بازار بیایند علتی
برای توجه به این بعد اثر دارو نیست ولی در حال حاضر عوارض جانبی داروها از بخش
های مهم علم شناخت داروها است.
در انگلستان سیستمی برای جمع
آوردی اطلاعات در مورد عوارض جانبی احتمالی داروها وجود دارد که به آن سیستم کارت
زرد می گویند. دلیل این نامگذاری هم صرفا به علت رنگ کارت هایی است که عوارض جانبی
داروها روی آنها نوشته شده و به اداره مربوطه2
ارسال می شود. هر چند که امروزه می توان این اطلاعات را از طریق اینترنت هم به MHRA منتقل کرد. برای اطلاعات بیشتر و گزارش عوارض
جانبی داروها می توانید به سایت زیر مراجعه فرمایید.3 هر کسی می تواند
اطلاعات مربوط به عوارض جانبی داروها را گزارش کند. البته معمولا این اطلاعات توسط
پزشک، داروساز و یا دیگر اعضای تیم پزشکی که با بیمار در تماس هستند انجام می شود.
سیستم کارت زرد شامل تمام
داروها می شود، چه داروهای تجویز شده توسط دکتر Prescription Only medicines (POM)
و چه آنها که از داروخانه Pharmacy medicines (P) و یا از فروشگاه های دیگر General Sale List medicines (GSL)می توان تهیه نمود (حتی داروهای گیاهی). برای
داروهایی که به تازگی در اختیار بیماران قرار گرفته اند هرگونه اطلاعات در مورد عوارض
جانبی (هر چقدر هم پیش پا افتاده باشد) جمع آوری می شود تا تصویر کامل تری ازعوارض
جانبی این داروها در دراز مدت تهیه گردد. همچنین این اطلاعات در مورد هر داروهایی
که برای افراد زیر 18 سال استفاده می شود جمع آوری می گردد. عوارض بسیار جدی و
خطرناک برای همه داروها گرد آوردی می شود.
عوارض جانبی رایج commonمعمولا به عوارضی گفته می شود که یک نفر از هر 10 نفری که آن دارو را مصرف می
کند دچار آن می شود. عوارض جانبی نادر rareدر یک نفر از 1000 بیمار که از آن داروی خاص استفاده می کنند دیده می شود.
بنابراین بسیار مهم است که با
پزشک معالج، داروساز یا دیگر اعضای تیم پزشکی در مورد عوارض جانبی احتمالی داروهایی
که مصرف می نمایید صحبت بکنید چه آنها که در لیست عوارض جانبی آن دارو قید شده و
چه آنهایی که در بروشور آن دارو به آن اشاره ای نشده.
نکته مهم این است که بدانیم
هیچ دارویی بدون عوارض جانبی نیست ولی صرف استفاده از یک دارو به معنی گرفتار شدن
به همه عوارض جانبی آن دارو نیست. در مواردی که پزشک استفاده از دارویی را برای
بیماری تجویز کند، بیمار برای احتمال عوارض جانبی مهم آن دارو تحت نظر خواهد بود.
با این حال چنانچه عوارض جانبی داروی خاصی شما را نگران می کند، با پزشک و یا داروساز
مشورت نمایید.
1 Target specific
2 Medicines and
Healthcare Products Regulatory Agency (MHRA)
3 http://yellowcard.mhra.gov.uk
All rights reserved©
Dr shahireh Sharif
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Disclaimer: the main purpose of this blog is to assemble my notes for my Continuing Professional Development (CPD). The topic discussed here should not be referred to as the only source of information. If there is anything with respect to this article that concerns you, please contact your doctor or pharmacist
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
