Search This Blog

Friday 21 October 2011

سنگ کلیه

نقش اصلی کلیه جداسازی مواد سمی از خون و تولید ادرار برای خروج سموم از بدن می باشد. افزایش غلظت موادی چون کلسیم، اوریک و سیستئین در کلیه باعث تشکیل کریستالهایی میشود که می توانند به هم چسبیده و توده ای جامد و سفت را تشکیل دهند. به این توده های رسوب کرده در کلیه، سنگ کلیه می گویند. سنگ کلیه اندازه و شکل خاصی ندارد. گاهی به اندازه دانه شنی است و گاهی ممکن است تمام حجم داخل کلیه را اشغال کند (این نوع معمولا دراثر عفونت ایجاد میشود). یکی از معمولترین نوع سنگ کلیه اگزالات کلسیم است. 

سنگ کلیه گاهی هیچگونه علامتی ندارد ولی عموما درد شدید یکی از مشخص ترین علائم این بیماری است. درد معمولا یا مستقیما به علت حرکت سنگ در میزنای (لوله ای که ادرار را از کلیه به مثانه میبرد) ایجاد میشود و یا در اثر انسداد میزنای و کاهش جریان عبور ادرار که با برگشت ادرار به کلیه و اتصاع آن همراه است (در این صورت عدم درمان ممکن است با صدمه جبران ناپذیری به کلیه ختم شود). علائم دیگر سنگ کلیه عبارتند از عفونت  (ممکن است با تب نیز همراه باشد)، سوزش شدید به هنگام تخلیه مثانه، حالت تهوع، استفراغ و خون ادراری.

برای تشخیص سنگ کلیه ازروش هایی چون: سونوگرافی، رادیولوژی مخصوص کلیه و مثانه و تزریق ماده ای رنگی به رگ و اندازه گیری زمان لازم برای عبور این ماده از کلیه استفاده میشود.  ازمایش خون و ادرار هم به تشخیص کمک میکند چرا که از اینراه تشخیص عفونت، وجود خون در ادرار و اندازه گیری غلظت موادی که می توانند هسته مرکزی سنگ کلیه را تشکیل دهند ممکن میگردد.

درمان این عارضه بستگی به اندازه، محل قرار گرفتن سنگ و علائم بیماری دارد. درمرحله ساده ممکن است سنگ خود بخود دفع شود در این حالت برای کنترل درد دارو داده میشود و از بیمار خواسته میشود که برای کمک به دفع سنگ آب بیشتری مصرف کند (معمولا مصرف روزانه بین هشت تا دوازده لیوان آب توصیه میشود). گاهی هم با کمک دارو غلطت مواد ادرار را تغییر میدهند تا به حل سنگ و دفع آن کمک شود. البته این روش درمان طولانی است و چنانچه این عارضه با درد شدید همراه است، روش مناسبی نیست. گاهی با امواج متناوب شوک، اشعه لیزر و یا بطور مکانیکی سنگ را خرد و از بدن خارج میکنند. قبلا با عمل جراحی باز کلیه هم سنگ را خارج می کردند ولی اخیرا به ندرت از این روش استفاده میشود.

سنگ دفع شده آزمایش شده وساختارهسته اصلی آن مشخص میشود. قبلا توصیه میشد که بیمار برای جلوگیری از ابتلای مجدد به سنگ کلیه موادی را از لیست تغذیه خود حذف کند مثلا بیمارانی که سنگ کلسیم داشتند مصرف لبنیات بخصوص شیر و پنیر را باید کتنرل می کردند. البته رعایت اعتدال مثلا در مصرف  گوشت همچنین کنترل میزان نمک امروزه هم توصیه میشود. به همراه آن ورزش و تحرک برای کمک به دفع سنگ کلیه و جلوگیری از ابتلای مجدد ضروری است.

No comments:

Post a Comment