گردن درد

گردن درد مشکلی است که شاید خیلی از ما در مرحله ای از زندگی  آنرا تجربه می کنیم. معمولا این درد بعد از چند روز خودبخود بهبود میابد، البته در مواردی درمان گردن درد نیاز به رسیدگی پزشکی دارد. گردن درد می تواند حرکت فرد بیمار را محدود کند و بدین ترتیب زندگی و کار شخص را تحت تاثیر قراردهد.

گردن درد ممکن است به صورت درد در ناحیه میانی گردن (گردن شامل هفت مهرۀ بالایی ستون فقرات می باشد)، طرفین گردن یا دردی که به سمت کتف، شانه یا قفسه سینه کشیده می شود، بروز کند. همانطور که قبلا هم گفته شد در اکثرا موارد، گردن درد بعد از چند روز خودبخود بهبود میابد. البته چنانچه درد بسیار شدید باشد و یا به همراه خواب رفتگی یا درد در ناحیه بازو باشد و یا چنانچه گردن درد به همراه سرگیجه باشد باید  به دکتر مراجعه شود. در اکثر موارد درد به همراه گرفتگی یا خشکی عضله گردن و عدم تمایل در تکان دادن سر و گردن همراه است که آن نیز معمولا بعد از مدتی استراحت و عدم حرکت یا محدود کردن آن بهبود میابد (البته خشکی گردن گاهی ممکن است که علامت بیماری های جدی دیگری چون برخی از بیماری های عفونی یا پلی میالژی باشد. پلی میالژی یک بیماری التهابی است). نیاز به تذکر است که چنانچه حرکت گردن به مدت طولانی محدود شود، ماهیچه گردن ضعیف می شود و به علت ضعف، ماهیچه آمادگی بیشتری برای کشیده شدن پیدا می کند. این امر به نوبه خود گردن درد را تشدید می کند. البته معمولا استفاده کوتاه مدت از گردن بندهای طبی جز در مواردی که عصب تحت فشار است و یا درد گردن به بازو منشعب می شود مفید است.

نحوه ناصحیح ایستادن، نشستن یا شیوه خوابیدن می تواند باعث گرفتگی ماهیچه گردن و ناراحتی گردن شود. مثلا چنانچه هنگام کار با کامپیوتراگر نحوه نشستن پشت میز درست نباشد و گردن خیلی به جلو خم شود، باعث گردن درد می شود. در نحوه صحیح نشستن پشت میز، ساق پا با باسن زاویه 90 درجه دارد و کمر محافظت می شود. هنگام خواب استفاده از بالش و تشک خیلی نرم که به اندازه کافی گردن را محافظت نمی کند، نیز باعث تشدید درد گردن می شود.

با بالا رفتن سن، گاهی قطر دیسک بین مهره ها نازک تر می شود و این امر فاصله بین مهره های گردن را کمتر می کند. گاهی نیز تورم مهره های گردن را بهم می چسباند. هر دو این حالات باعث ایجاد درد در ناحیه گردن می شود. گاهی مواقع دیسک گردن بیرون زده شده به عصب فشار میاورد و باعث درد یا خواب رفتگی در دست یا پا می شود. گاهی نیز سرخرگی که خون را به مغز می برد تحت فشار قرار می گیرد و همین باعث سر گیجه یا خواب رفتگی در دست یا پا می شود.

گاهی در سوانح رانندگی به علت ضربه وارد آمده بدن به جلو پرت می شود این حالت فشار شدیدی روی گردن که با تلنگری به سمت عقب رانده می شود وارد میاورد. وقتی که بدن از حرکت می ایستد، سر به جلو پرتاب می شود. همین امر باعث می شود که رباط ها و ماهیچه گردن کشیده شده و باعث بروز گردن درد با چند روز فاصله زمانی با سانحه رانندگی شود. البته استفاده از کمربند ایمنی و پشت سری صندلی از ضایعات وارده به گردن ناشی از سوانح می کاهد. 

معمولا پزشک معالج برای تشخیص علت گردن درد به معاینه و گرفتن تاریخچه بیمار بسنده می کند. البته تست های تکمیلی چون استفاده از اشعه ایکس و اسکن نیز گاهی لازم می شوند.

روش های معمول درمان گردن درد

همانطور که قبلا هم تذکر داده شد، با چند روز استراحت اغلب گردن دردها خودبخود بهبود میابند، اما گاهی برای کنترل درد نیاز به دخالت پزشکی، استفاده از مسکن ها، نرمش مخصوص گردن، تزریق آمپول کورتون یا جراحی است.

اگر نیاز به درمان گردن درد باشد از مسکن ها می شود استفاده کرد. داروهای مسکن چون پاراسیتمول یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی چون بروفن گاهی می توانند به کم کردن درد گردن کمک کنند. از این نوع داروها می توان یا به صورت داروهای خوراکی (برای کوتاه مدت مثلا هفت تا ده روز) یا به صورت کرم و پماد های موضعی استفاده کرد.  از آثار جانبی معمول این گروه داروها ناراحتی معده را می شود نام برد. همچنین بیمارانی که مبتلا به عارضه های دیگر هستند (چون مشکلات گردش خون، فشار خون، قند یا کلسترول بالا) حتما قبل از استفاده از این گروه داروها باید با پزشک و یا داروساز خود مشورت نمایند.

گاهی برای کنترل درد عضلانی گردن، ماساژ آن مخصوصا با روغن های معطر موثراست. البته استفاده از روغن های معطر برای همه افراد از جمله خانم های باردار و بیمارانی که مبتلا به بیمارهای خاص چون بیماری صرع هستند مضر است. بنابر این قبل از استفاده از آنها، حتما با پزشک و یا داروساز خود مشاوره نمایید.

فزیوتراپی و نرمش های گردن، طب سوزنی، استفاده از دستگا ه تنس (الکترودی با ولتاژ پایین که با پیام درد که به مغز فرستاده می شود مداخله می کند) یا  تزریق آمپول کورتون یا داروی بی حس کننده  به کنترل درد کمک می کند. جراحی معمولا گزینه آخر است و معمولا در صورتیکه روی اعصاب فشار بیاید و یا دردگردن خیلی شدید یا توام با ضعف عضله گردن باشد و با روش های دیگر کنترل نشود، از جراحی کمک گرفته می شود.

دکتر شهیره شریف (PhD, MSc)

 @ All rights reserved


+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Disclaimer: the main purpose of this blog is to assemble my notes for my Continuing Professional Development (CPD). The topic discussed here should not be referred to as the only source of information. If there is anything with respect to this article that concerns you, please contact your doctor or pharmacist.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++